lørdag 9. mai 2009

Kulisteinen

Kulisteinen på Kuløya i Smøla er Norges "dåpsattest". På denne steinen står den eldste innskrivningen av navnet Norge. Toppen av steinen er en gang blitt ødelagt. Deler av skrifta er derfor borte.

http://www.kulturnett.no/moreogromsdal/ skriver dette:
"I over 900 år stod Kulisteinen på Smøla, men i 1913 vart han flytta til Vitskapsmuseet i Trondheim & sett opp i hagen der. Ein kopi av steinen står no på Kuløy. Steinen hadde ein kross hogd inn på flatsida, & alle forsto at det var eit gamalt kulturminne, men ingen visste lenger at han også var full av runer. Ikkje før professor Aslak Liestøl ein dag i 1956 plutselig såg at steinen var påskrive frå topp til tå. Dette var ein sensasjon – det finst ikkje maken til denne steinen har i landet. Liestøl var ein velkjent runolog & kom etter kvart fram til ei idealisert tolking av runene, m.a. dette:

Tore & Hallvard reiste denne steinen ..
tolv vintre hadde kristendommen vært i Norge

Steinen er det eldste norske kjeldeskriftet som nemner kristendomen i Noreg. No har ny teknologi, mikrokarteringsteknologi, gjort at tolkinga frå 1956 må reviderast på enkelte punkt. Det gjeld ikkje så mange av teikna, men bodskapen blir ein annan: Laseren avslører nemleg at det slett ikkje står «verit» (vært), men «um rétt», som betyr sørge for lov & rett. - Steinen er eit propagandaskrift for kristendomen, slår professor & runolog Jan Ragnar Hagland (NTNU) fast. Innskrifta ber tydeleg preg av angelsaksisk språk & er difor moglegvis laga av ein tospråkleg misjonær. Kulisteinen er datert til år 1034 e.Kr. Men er Kulisteinen lest & tolka ein gong for alle? Nei, meiner Hagland: Målinga som vart lagt på steinen i 1956 er med på å byggje opp steinen, & gir dårlegare kontrastar i kartbildet. (Kjelde: Lisa Olstad, NTNU/Annies gjestekro)."
Når du går i land på Edøya vil du befinne deg på historisk grunn med blant annet gamle Edøy kirke som ble reist på 1100-tallet & gårdsanlegg som var kjent allerede i vikingetiden. Nærheten til havet var like viktig da som nå. Kuløy er ei lita øy nord for Edøy & sør for Smøla.


Vi besøkte stedet i 2005. Foto av kulisteinen (kopien) & min ekte sønn - Elling Eide. Han er forøvrig yngste sønn av yngste sønn av yngste sønn.
. . . . .
I dag 9. mai 2009 er Elling 14,5 år gammel & konfirmeres humanistisk i nabohuset vårt - Bodø kulturhus.

Gratulerer med konfirmasjonsdagen kjære Elling!.

1 kommentar:

  1. Gratulerer med dagen til både far og sønn (og resten av familien også). Siden denne dagen også er min konfirmasjonsdag ville jeg legge inn en kommentar. Det var i 1971 i Tromsø domkirke så det er jo både tid og rom siden (he,he).

    SvarSlett